Sinalubong ako ng isang aral.

Alas Gis ng gabi nang umalis ang barko sa pier………... Pagod ako galing sa limang oras na pag-upo sa bus. Ang sakit ng aking pigi. At ngayon dito sa barko nakaupo pa din ako. Halos tatlong oras din ang iintayin ko. Okay na ito kaysa sa tatlong oras akong nakatayo, paikot-ikot sa barko. Puno ang barko at madaming tao kaya mahirap kumilos. Maliit lamang ang deck ng barko, ito’y dalawang palapag mula sa pinaka rampa ng barko. Ang lugar na aking inuupuan ay mainit, dahil sa katawan ng mga taong nandito. Mabuti na lamang at hindi ito sarado mula sa kalawakan sa labas. Kitang-kita mo ang mga bituwin, at ang mga labi ng karagatan at ng kalangitan na naglapat sa kalayuan. Nagyeyelo ang hanging humahampas sa aming kinatatayuan. Nilalasap ko ang paghipo sa akin ng simoy ng hangin, nililibang ko ang sarili ko sa ugong ng makina ng barko hanggang sa unti-unti akong nahulog sa kadiliman ng aking pagtulog.

May bumangga sa aking tuhod. Bigla ako naalimpungatan, nahihirapan akong ilagay ang aking paningin sa isang direksiyon. Di din nagtagal umayos din ang aking paningin, nagulat ako  nang makita ko na pababa na ang halos lahat ng mga pasahero. Sa wakas andito na ako sa amin, konting minuto na lang makikita ko na ang aking mga magulang at kapatid! Alas dos ng umaga na. Dali-dali kong kinuha at binuhat ang aking mga bagahe. Isang bagpack at isang body bag. Makupad ang lakad ng mga tao pababa ng hagdan dahil sa mga matatanda na nauna nang pinababa. Pero kung tutuusin kailangan magmadali dahil kakaunti lamang ang mga Van at jeep na pwedeng masakyan pauwi ng akin bayan. Ang mga nakalaang mga sasakyan sa terminal ay nahahati sa limang bayan ng aming probinsiya. Kapag naiwan ka kailangan mo pang intaying ang byahe ng alas-gis ng umaga. Nang nakababa na ako sa hagdanan dali-dali ako sa paglabas sa barko. Nang nasa kalagitnaan na ako ng barko may tumawag sa akin na isang babaeng nasa edad 50 na siguro siya. Nasa mukha niya nakapinta ang pagiging problemado. “Utoy makikisuyo naman nitong dala ko, pakidala mu naman magaan naman yan.”  Sabi niya. Hindi na ako nagdalawang isip na tulungan siya dahil alam ko kung anu ang pakiramdam ng maiwanana ng byahe. “Shoot magaan pala ah!” sigaw ng aking isip. Animo’y may lamang hollow blocks yung kahon. Sa bigat gumagasgas sa kamay ko ang straw na ginamit na pantali sa kahon. Sa tatlong minutong paglalakad papunta sa terminal, puro gas-gas na ang kamay ko. Ayos lang basta makasakay kaming dalwa. Laking tuwa ko nang makarating na kami sa terminal. Nagulat ako nang iisa na lamang ang Van na nagsasakay ng pasahero. At yung isang natitira nan yoon ay unti-unti nang napupuno, nakita ko na siksikan na sila sa loob dahil sa mga bagahe at mga batang nakakalong sa mga magulang nila. Dali-dali siyang sumakay sa van, hinatak mula sa kamay ko ang pinadala niya sa akin, at namroblema sa iba pa niyang bagahe. Aligaga siya sa pagintindi ng uupuan niya. Natakot lamang ako na baka wala na akong maupuan. At yun na nga ang nangyari. Naubos na ang mag upuan sa loob n van at andun si ate sa loob ng van. Ni wala man lang pasalamat para sa akin, ni hindi man lang niya inalala kung makakaupo ako, ni hindi niya ako pinansin nung nakaupo na siya. Imbis na mainis ako naawa ako sa mga bata na andoon sa loob, mistula silang sardinas na pinagkasya sa loob.  Imbis na labing-lima lamang ang laman ng van, eh nasa dalwampu’t lima na ang tantiya ko. Umalingaw-ngaw sa tenga ko ang pag sarado ng pintuan ng van at dali-daling umalis. “shoot paano ako uuwi? Wala nang byahe!” noon lang pumasok sa isip ko ang galit sa taong tinulungan ko. Walang utang na loob! Pero sa hinagap ko walang magagawa ang pagkagalit ko. Natuwa ako ng nasulyapan ko ang iba pang mga pasaherong naiwan. Ngunit kakaunti pa lamang kami at panigurado walang magsasakay sa amin dahil malulugi sila sa gasolina. Sa awa ng Diyos, may nagmagandang loob sa amin. Inilabas niya sa beranda ng terminal ang van niya at nagpresenta na siya na lamang ang maghahatid sa amin. Sa wakas makakuwi na ako.

Halos walong oras na akong nakaupo, mula sa bus, sa barko, at ngayon sa van. Sumsakit na ang mata ko. Madaling araw na ngunit wala pa din akong magandang pahinga. Itinuon ko na lamang ang aking isipan sa kalsadang naliligiran ng mga bundok at kagubatan. Naisip ko yung kalagayan ng mga tao sa van na umiwan sa akin. Makapagpahinga kaya sila sa kalagayn nila doon? Maswerte ako na hindi ako nakasakay doon dahil dito sa sinakyan ko maluwag kami at malamig. Napagtanto ko na lahat talaga ng bagay ay nangyayari dahil may kadahilanan. Sa aking pag-uwi aral kaagad ang sumalubong sa akin.